شناخت الگوهای همدید مؤثر بر دوره های ترسالی و خشکسالی در ایران مرکزی

Authors

خداکرم حاتمی بهمن بیگلو دانشجوی دکترا جغرافیا طبیعی آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان، ایران

مهدی نارنگی فرد دانشجوی دکترا جغرافیا طبیعی آب و هواشناسی، دانشگاه یزد، ایران

مهران فاطمی دانشجوی دکترا جغرافیا طبیعی آب و هواشناسی، دانشگاه یزد، ایران

کمال امیدوار استاد گروه جغرافیا طبیعی آب و هواشناسی، دانشگاه یزد، ایران

Abstract:

هدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی و مرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح 6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روش ماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر روی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 099 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا به شناسایی عناصر اصلی تشکیل دهنده جریانهای جوی پرداخته شد. در ادامه با کاربرد تحلیل خوشهای به روش پیوند وارد بر روی نمرههاو مؤلفهها الگوهای گردشی موجود خشکسالی و ترسالی شناسایی گردید. بررسی مؤلفه اصلی دوره خشکسالی نشان داد بیش از 14 درصد واریانس دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 099هکتوپاسکال با گسترش کمارتفاع جنب قطبی به عرضهای پایین همراه است که باعث جنوبی شدن مناطق پرارتفاع از قبیل پرارتفاع سیبری شده و زبانه پرارتفاع یا پرفشار بر روی منطقه پژوهش تشکیل میشود که با ریزش هوای سرد، صافی هوا و بدون ابرناکی همراه بوده و باعث ایجاد پایداری، کمی بارش و بروز رخداد خشکسالی میشود. نتایج تحلیل مؤلفهی اصلی دورهی ترسالی نشان داد مؤلفهی نخست با بیشترین درصد ظهور نقش اصلی در میان الگوهای گردشی دارد که گام منفی آن بیانگر پرفشار قطبی و سیبری است که دارای دو الگوی چشم گاوی جداگانه میباشند و باقیمانده مؤلفهها با توجه به گامهای منفی و مثبت کانونها نشان دهنده ناپایداریهای جوی است که از سمت دریای مدیترانه و دریای سیاه و دریای سرخ به درون منطقه رخنه میکنند و باعث رخداد ترسالی میشوند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران

full text

الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران

خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی است، که در بیشتر نقاط جهان اتفاق می افتد ولی نمود آن در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر است. هدف این مطالعه، بررسی پدیده خشکسالی و شناخت الگوهای همدیدی مؤثر بر رخداد آن و مقایسه با شرایط ترسالی است. بدین منظور داده های روزانه و ماهانه بارش طی یک دوره آماری مشترک 20 ساله (2008- 1989)، برای 20 ایستگاه در جنوب غرب ایران، از سازمان هواشناسی دریافت و با روشهای آماری از جمله ش...

full text

ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی در ایران

در این مقاله ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی ایران بررسی شده است. ابعاد مطالعه به بارش های ایران و ارتباط آنها با ال نینوی نوسان جنوبی محدود می شود. بنابراین بی هنجاری ها و همینطور تغییرات سالانه و درون سالی (ماهانه‘ فصلی) بارش در ایران و ارتباط آنها با شاخص نوسان جنوبی مطالعه و بررسی شده و اجمالا نتایج زیر حاصل گشته است. ارتباط نسبتاً قوی ای بین بارش سالانه ایران و شاخص نوسان جنوبی (sol) وج...

full text

ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی در ایران

full text

بررسی و ارتباط خشکسالی و ترسالی های غرب ایران با الگوهای سینوپتیکی جو

الگوهای سینوپتیکی جو عامل اصلی توزیع زمانی و مکانی بارش می‌باشد. خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. این پدیده در نتیجه ناهنجارهای شدید و مکرر زمانی- مکانی در الگوهای گردش جوی به‌وجود می‌آید. از این رو، مطالعه و شناسایی الگوهای سینوپتیکی پدیده مذکور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه، ابتدا بارش‌های سالانه ۱۷ ایستگاه منتخب در غرب کشور استاندارد زمانی ش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

جغرافیای طبیعی

volume 8 issue 29

pages 19- 40

publication date 2015-12-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

خشکسالی ترسالی تحلیل مؤلفه مبنا تحلیل خوشهای ایران مرکزی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com